De artificiële eindejaarstips beoordeeld door onze catalografen

06/12/23

Catalografie en artificiële intelligentie: het is één van de vernieuwingsprojecten van Open Vlacc. In dit project onderzoeken we hoe artificiële intelligentie de catalografen beter kan ondersteunen op vlak van inhoudelijke ontsluiting. Denk daarbij aan het suggereren van ZIZO volwassenen, ZIZO Jeugd, Kleuter ZIZO, SISO, genres en onderwerpen.

Maar nu de eindejaarsperiode in zicht komt, wilden we ook weleens weten hoe het gesteld is met de boeken- en andere tips van de beschikbare AI chatbots. We lieten het onze catalografen onderzoeken.

Marjan vroeg aan ChatGPT, Bing Chat, KoalaChat en Google Bard...

... om drie boekentips te geven die haar kunnen helpen een kerstmenu samen te stellen zonder uren in de keuken te staan.

Bing Chat:

Aan het resultaat van Bing chat had Marjan helemaal niets. Ze kreeg vage referenties die eerder leken te wijzen op websites dan op boektitels.

KoalaChat:

Bij Koala kreeg ze wel 3 titels, die op het eerste zicht wel enigszins plausibel leken, maar toen ze ze naderhand ging opzoeken, kon ze geen van de drie titels terugvinden op bibliotheek.be.

De betere tips kreeg Marjan van Google Bard:

  • "Kerstmis" van Donna Hay

Dit boek bevat meer dan 170 recepten voor elk moment van de feestdagen, van ontbijt tot dessert. De recepten zijn allemaal eenvoudig en snel te bereiden, maar toch feestelijk. Er zijn zowel klassieke kerstgerechten als meer originele recepten, dus er is voor ieder wat wils.

  • "Kerstmis. Feest Bakboek" van Stefan Elias

Dit boek bevat meer dan 100 recepten voor heerlijke baksels voor de feestdagen. Van klassieke kerstkoekjes tot originele taarten en gebakjes, je vindt het allemaal in dit boek. De recepten zijn allemaal duidelijk en stap-voor-stap beschreven, zodat iedereen ze kan maken.

  • "Kerstkookboek" van Jamie Oliver

Dit boek bevat meer dan 100 recepten voor heerlijke kerstgerechten, van voorgerecht tot dessert. Jamie Oliver staat bekend om zijn eenvoudige en smakelijke recepten, en dat is ook terug te vinden in dit boek. De recepten zijn allemaal inclusief tips en trucs om ze nog makkelijker te maken.

Deze boeken bieden je een ruime keuze aan recepten voor een heerlijk kerstmenu, zonder dat je uren in de keuken hoeft te staan. Ze zijn allemaal voorzien van duidelijke recepten en stap-voor-stap instructies, zodat je ze gemakkelijk kunt volgen.

Hier zijn nog een paar tips voor het samenstellen van een leuke kerstmenu zonder uren in de keuken te staan:

  • Kies voor een aantal recepten die je al kent en die je goed kunt. Zo hoef je niet te veel tijd te besteden aan het uitproberen van nieuwe recepten.
  • Maak gebruik van kant-en-klare producten. Zo kun je tijd besparen op het voorbereiden van je gerechten.
  • Plan je menu goed. Zo weet je precies wat je moet doen en wanneer.

Met een beetje planning en voorbereiding kun je ook met een beperkte tijd een heerlijk kerstmenu samenstellen.

Deze tekst komt rechtstreeks uit Google Bard.

En van ChatGPT:

Natuurlijk! Hier zijn drie boekentips die je kunnen helpen bij het samenstellen van een leuke kerstmenu zonder uren in de keuken te staan:

  • "Simplissime - Het allermakkelijkste kerstkookboek ter wereld" door Jean-François Mallet:
    Dit boek staat bekend om zijn eenvoudige recepten met maximaal 6 ingrediënten. Het is gericht op gemak en snelheid, wat perfect is als je niet te veel tijd in de keuken wilt doorbrengen tijdens de feestdagen.
  • "Snel, simpel, lekker" door Donna Hay:
    Donna Hay staat bekend om haar toegankelijke recepten die weinig ingrediënten en kooktijd vereisen. Dit boek biedt een scala aan smakelijke gerechten die geschikt zijn voor een stressvrij kerstfeest.
  • "Easy: New Flavors in Fabulous Dishes" door Bill Granger:
    Bill Granger presenteert in dit boek een verzameling eenvoudige, maar smaakvolle recepten. Het is gericht op moeiteloos koken met heerlijke resultaten, waardoor het een goede keuze is voor de feestdagen.

Deze boeken bevatten recepten die geschikt zijn voor diverse smaken en diëtaire voorkeuren. Kies degene die het beste bij jou en je gasten past. Geniet van het samenstellen van je kerstmenu en fijne feestdagen!

Deze tekst komt rechtstreeks uit ChatGPT.

Marjans beoordeling

Portret Marjan

Om mijn zoektocht te starten, gaven ChatGPT en Google Bard me wel enige inspiratie. Jamie Oliver en Donna Hay zijn vrij evidente namen, maar er kwamen ook wel een paar namen naar boven waar ik misschien zelf niet direct aan gedacht had.

De titels die ChatGPT me doorspeelde, zijn niet persé boeken met kerstmenu’s, maar ze voldoen wellicht wel aan mijn andere criteria: feestelijke gerechten waarvoor ik geen uren in de keuken moet staan. Ik vind het ook wel een prima suggestie om wat verder te kijken dan enkel naar kerstmenu’s.

Google Bard houdt zich bij twee van de drie titels wat strikter aan mijn vraag naar kerstmenu’s. Dat AI ook zelf creatief kan zijn, blijkt uit de tweede titel uit het lijstje: van de titel Feest bakboek, maakt ie: Kerstmis. Feest bakboek. En ik krijg behalve mijn drie gevraagde boekentips, ook, zomaar vanzelf, nog drie praktische tips om mijn feestmenu samen te stellen.

Of het straks goed komt met dat kerstmenu, dat zal in alle gevallen niet van AI afhangen…

Anne-Sophie vroeg ChatGPT...

... om drie boeken aan te raden voor iemand die graag fantasy met een vleugje romantiek leest. 

ChatGPT:

  • "A Song of Ice and Fire" series by George R.R. Martin: This series, starting with "A Game of Thrones," is known for its intricate political plots, complex characters, and unexpected twists. It's a gritty and realistic fantasy series with a good dose of intrigue and mature themes.
  • "The Broken Empire Trilogy" by Mark Lawrence: The trilogy begins with "Prince of Thorns." This series follows the journey of an antihero named Jorg Ancrath, who is determined to carve out his own destiny in a dark and unforgiving world. The narrative is intense, and the protagonist's moral ambiguity adds a spicy element to the story.
  • "The Lies of Locke Lamora" by Scott Lynch: This is the first book in the "Gentleman Bastard" series. It follows a group of skilled con artists led by the clever and witty Locke Lamora. The story is set in a fantasy world reminiscent of Renaissance Venice, and it's filled with heists, schemes, and plenty of humor.

These books offer a mix of fantasy elements, intricate plots, and mature themes that should appeal to someone looking for a bit of spice in their fantasy reading.

Deze tekst komt rechtstreeks uit ChatGPT.

Anne-Sophie's beoordeling

Portret Anne-Sophie

Aangezien ChatGPT romantiek als “Spice” ziet, krijg ik blijkbaar het eerste boek van Game of Thrones als eerste optie. Ik zou hier zeggen dat dit toch al iets té is en ook wel een van de  meest populaire en bekende fantasy boeken. Heel origineel is dit antwoord dus niet, maar misschien had ik specifieker moeten zoeken naar iets minder bekende boeken.

De andere twee heb ik nog niet gelezen, maar van de tweede suggestie heb ik al gehoord en die wil ik wel lezen. 

Besluit: al bij al geen slechte poging van ChatGPT.

Valérie vroeg ChatGPT...

... om suggesties van boeken over fietsen, Nederland en de combinatie van beide.

ChatGPT:

Zeker, als je graag fietst en geïnteresseerd bent in boeken die zich afspelen in Nederland of gaan over fietsen, zijn hier enkele suggesties:

  • "In Nederland" door Jan Brokken: Dit boek verkent Nederland vanuit verschillende perspectieven en biedt interessante inzichten in de geschiedenis, cultuur en natuur van het land. Het zou een boeiende metgezel kunnen zijn terwijl je door Nederland fietst.
  • "Landschapspijn" door Jantien de Boer: In dit boek gaat Jantien de Boer op zoek naar de ziel van het Nederlandse landschap. Ze beschrijft haar fietsreizen door het land en reflecteert op de veranderingen in het landschap.
  • "De Wereldfietser" door Eric Schuijt: Eric Schuijt beschrijft in dit boek zijn reis van twee jaar rond de wereld op de fiets. Hoewel het niet specifiek over Nederland gaat, biedt het wel inspiratie voor avontuurlijk fietsen.
  • "De man en zijn fiets" door Wilfried de Jong: Een boek met persoonlijke verhalen over fietsen en de relatie tussen de fietser en zijn fiets. Het bevat ook anekdotes van bekende wielrenners.
  • "Fietsen langs het IJsselmeer" door Paul Benjaminse: Als je specifieke fietsroutes zoekt, kan dit boek je interesseren. Het bevat gedetailleerde kaarten en beschrijvingen van routes langs het IJsselmeer, en biedt een prachtige manier om Nederland per fiets te verkennen.
  • "Hoog tijd voor de fiets" door Pete Jordan: Hoewel het grootste deel van dit boek zich afspeelt in Amsterdam, geeft het een interessant perspectief op de cultuur van fietsen in Nederland. Pete Jordan beschrijft zijn ervaringen als Amerikaan die zich vestigt in Amsterdam en ontdekt hoe de fiets zijn leven beïnvloedt.

Deze boeken kunnen je inspireren en begeleiden tijdens je fietsavonturen door Nederland. Veel fietsplezier!

Deze tekst komt rechtstreeks uit ChatGPT.

Valérie's beoordeling

Portret Valérie

Het is natuurlijk een algemene vraag, maar ik was blij met deze suggesties én de wens ‘Veel fietsplezier’. Helaas vind ik van Jan Brokken geen boek met de titel ‘In Nederland’ (‘In Nederland’ is wel de titel van een paragraaf op de Wikipediapagina Jan Brokken). En van Pete Jordan vond ik een boek met de titel ‘ De fietsrepubliek’, maar geen ‘Hoog tijd voor de fiets’.
De volgende keer vraag ik de ISBN’s erbij én in welke bibliotheken in Vlaanderen ze beschikbaar zijn!

Katrien vroeg KoalaChat...

... welke 5 boeken voor kinderen van 6 tot 12 jaar must-haves zijn voor onder de kerstboom.

KoalaChat:

Hier zijn vijf must-have boeken voor kinderen van 6 tot 12 jaar om onder de kerstboom te leggen:

  • "Harry Potter and the Philosopher's Stone" door J.K. Rowling - het eerste boek in de iconische Harry Potter-serie, vol magie en avontuur.
  • "Matilda" door Roald Dahl - een betoverend verhaal over een bijzonder meisje met buitengewone krachten.
  • "De GVR" door Roald Dahl - een klassiek verhaal over een aardige reus die vriendschap sluit met een dapper meisje en samen de wereld redden.
  • "Percy Jackson and the Lightning Thief" door Rick Riordan - het eerste boek in de spannende Percy Jackson-serie, waarin de Griekse mythologie tot leven komt.
  • "De brief voor de koning" door Tonke Dragt - een meeslepend avontuur over een jonge ridder die een belangrijke brief moet bezorgen en onderweg vele uitdagingen tegenkomt.

Deze boeken zullen zeker voor veel leesplezier zorgen tijdens de feestdagen!

Deze tekst komt rechtstreeks uit KoalaChat.

Katriens beoordeling

Portret Katrien

KoalaChat “kent” zijn klassiekers, al hoort Percy Jackson daar wat mij betreft iets minder bij. Wanneer ik Tonke Dragt en Roald Dahl zie staan, dan word ik alleszins gelukkig. Naar leeftijd toe lijkt hij zich te baseren op de NUR-codes, want Harry Potter, Percy Jackson en De brief voor de koning krijgen in OpenVlacc 12-14 jaar.

Conclusie: zeker niet slecht, met zijn laatste zinnetje heeft hij zeker gelijk, maar naar mijn doelgroep toe kon het toch beter!

Elke vroeg aan Bing Chat...

... welke 5 games er onder de kerstboom zullen liggen.

Bing Chat:

Hier zijn enkele van de top videospellen voor Kerstmis 2023 die geweldige cadeaus voor gamers zouden kunnen zijn:

  1. Super Smash Bros. Ultimate: Een vechtspel met een enorme lijst van personages uit verschillende franchises. Het is beschikbaar op Nintendo Switch en kost $50.35.
  2. Animal Crossing: New Horizons: Een levenssimulatiespel waarmee spelers hun eigen eilandparadijs kunnen bouwen. Het is beschikbaar op Nintendo Switch en kost $59.99.
  3. Luigi’s Mansion 3: Een puzzelspel dat Luigi volgt terwijl hij een spookhotel verkent. Het is beschikbaar op Nintendo Switch en kost $52.13.
  4. Mario Kart 8 Deluxe: Een racespel met personages uit de Mario-franchise. Het is beschikbaar op Nintendo Switch en kost $59.99.
  5. Fae Farm: Een boerderijsimulatiespel met magische wezens. Het is beschikbaar op Nintendo Switch en kost $19.99.

Deze tekst komt rechtstreeks uit BingChat.

Elke's beoordeling

Portret Elke

Tja, als je een Nintendo Switch hebt én dan nog eens megafan bent van Super Mario of simulatiespellen, ga je hiermee wel gelukkig zijn. Ik hoop dat AI ook weet dat er andere consoles op de markt zijn. Het lijkt me nogal een eenzijdig aanbod voorgesteld door Bing Chat. Blijkbaar is AI wel slimmer, als je meer specifieke vragen stelt.

Hannelore vroeg aan Bing Chat...

... welke versromans ze moet gelezen hebben.

Bing Chat:

Ik heb wat onderzoek gedaan, maar ik kon geen specifieke lijst van versromans vinden die je gelezen moet hebben. Echter, de website van Beste Boeken Tips heeft een lijst van beste boeken per genre  Hier zijn enkele versromans uit de lijst die mogelijk interessant zijn:

De Avonden door Gerard Reve: Dit boek is een klassieker in de Nederlandse literatuur en vertelt het verhaal van Frits van Egters, een jongeman die worstelt met de zinloosheid van het bestaan 

De Ontdekking van de Hemel door Harry Mulisch: Dit boek is een filosofische roman die zich afspeelt in Nederland en gaat over de zoektocht naar de zin van het leven 1.

Het Diner door Herman Koch: Dit boek is een psychologische thriller die zich afspeelt in Amsterdam en gaat over twee echtparen die in een restaurant afspreken om te praten over hun kinderen 

Ik hoop dat dit helpt!

Deze tekst komt rechtstreeks uit Bing Chat.

 

Hannelore's beoordeling

Portret Hannelore

Nou, dit helpt niet echt. Het lijkt me eerder een lijst met romans te zijn. Wil je wél goede tips voor Versromans? Kijk dan in onze publiekscatalogus. Heb je liever wat meer info over Versromans: lees dan het nieuwsbericht over dit nieuw genre in de Vlacc.

Annika vroeg aan Google Bard...

... om 3 boekentips te geven van boeken gepubliceerd in 2023 geschreven door Nederlandstalige auteurs die zeer goed onthaald zijn door de pers en in de media.

Google Bard:

Hier zijn drie toffe boeken uit 2023 van Nederlandse auteurs die goed zijn ontvangen door de pers:

"Moeder, na vader" van Gerbrand Bakker is een prachtige roman over de complexe relatie tussen een zoon en zijn moeder na het overlijden van zijn vader. De zoon is een schrijver die in een afgelegen huis in het bos woont. Zijn moeder, die op het punt staat te sterven, gaat bij hem wonen om de laatste tijd van haar leven door te brengen. De roman is een ontroerend portret van een moeder-zoonrelatie, en van het rouwproces dat een mens doormaakt na het verlies van een dierbare. 

[Boekcover van Moeder, na vader van Gerbrand Bakker opent in een nieuw venster]

www.singeluitgeverijen.nl

Boekcover van Moeder, na vader van Gerbrand Bakker

"Japan in honderd kleine stukjes" van Auke van der Woude is een reisverhalenbundel die je meeneemt op een reis door Japan. Van de drukte van Tokio tot de rust van de Japanse Alpen, Van der Woude weet de schoonheid en het mysterie van Japan op een unieke manier te verwoorden. De verhalen zijn geschreven in een heldere en beeldende taal, en ze geven een goed beeld van de Japanse cultuur en samenleving. 

[Boekcover van Japan in honderd kleine stukjes van Auke van der Woude Opent in een nieuw venster]

www.bruna.nl

Boekcover van Japan in honderd kleine stukjes van Auke van der Woude

"De vlinderkamer" van Maaike Neuville is een ontroerend verhaal over liefde, verlies en het vinden van jezelf. Anna is een jonge vrouw die in een vlinderkamer werkt. Anna is een introverte en gesloten persoon, maar in de vlinderkamer vindt ze een plek waar ze zichzelf kan zijn. De roman is goed geschreven en laat je nadenken over belangrijke thema's. 

[Boekcover van De vlinderkamer van Maaike Neuville Opent in een nieuw venster]

www.debezigebij.nl

Boekcover van De vlinderkamer van Maaike Neuville

Deze boeken zijn allemaal goed ontvangen door de pers, dus je kunt er zeker van zijn dat ze van goede kwaliteit zijn. Ze zijn ook allemaal heel verschillend, dus er is voor ieder wat wils.

Deze tekst komt rechtstreeks uit Bing Chat.

Annika's beoordeling

Portret Annika

Google Bard geeft me drie boeken van Nederlandstalige auteurs met de boekcover erbij die doorlinkt naar de website van de uitgeverij of een andere boekenwebsite.  

Het eerste boek voldoet aan de verwachtingen, uitgegeven in 2023, met veel recensies in de media en geschreven door een Nederlandstalige auteur. 

Maar vanaf tip twee loopt het fout. ‘Japan in honderd kleine stukjes’ is een boek verschenen in 2020 en geschreven door Pauline Cornelisse. Waar Auke van der Woude bij dit boek vandaan komt, is onduidelijk. Als we dan toch op zoek gaan naar die auteur, dan heet hij Auke van der Woud (zonder de extra ‘e’ die Google Bard erbij fantaseert). Inhoudelijk lijkt het boek dan weer wel te kloppen volgens wat Pauline Cornelisse in 2020 geschreven heeft.

Tip 3 is een zeer creatieve samenvoeging van ‘bekende factoren’ die commercieel wel interessant zijn: De Vlinderkamer is een boek van Lucinda Riley (en dus niet van actrice Maaike Neuville) in het Nederlands verschenen in 2020, van Maaike Neuville verscheen wel in 2023 haar debuut ‘Zij’. De samenvatting die Bard geeft voor de Vlinderkamer van Maaike Neuville, blijkt vooral in te spelen op emotionele aspecten ‘verdriet, liefde, vinden van jezelf’... Misschien wel een aanrader voor onder de kerstboom, zij het niet dat het boek dus niet helemaal bestaat en een hallucinatie van Bard is.

8 AI leerlessen

  1. Naast ChatGPT rijzen de AI-chatbots momenteel uit de grond. De meeste chatbots maken gebruik van de generatieve AI-tools van Open AI, het bedrijf achter ChatGPT. Maar er zijn ook andere bedrijven die zich met een eigen tool proberen te profileren.
  2. ChatGPT die in de versie voor iedereen vrij raadpleegbaar is, is een ‘afgesloten versie’. Dat betekent dat de software getraind is met data tot september 2021. Alles wat aan informatie, dus ook boeken, games, films… verschenen is na 2021 kent ChatGPT niet. De ‘software’ is immers niet verbonden met het internet en traint zichzelf niet telkens opnieuw met de laatste informatie. Wil je cadeautips die heel recent zijn, dan kan ChatGPT je niet helpen, tenzij je voor de betalende versie kiest.
  3. Bing Chat, Google Bard, KoalaChat e.a. zijn wel verbonden met het internet en kan je bevragen op recente informatie. De meeste van deze AI-chatbots werken op een GPT-taalmodel en zijn wel allemaal schatplichtig aan Open AI (het bedrijf achter ChatGPT).
  4. KoalaChat vormt een uitzondering. Je kan werken met GPT 3.5 en realtime data inschakelen of je kan voor een hogere versie van een GPT-model kiezen en voor de betalende optie van GPT-4 Turbo gaan. Ook Claude blijkt een keuze te zijn, eveneens betalend. Claude is geen GPT-taalmodel, maar een product van Anthropic, een nieuwe generatie taalmodellen zoals hier wordt uitgelegd.
  5. De waarheid of iets creatievers? Alle onderzochte AI-chatbots durven al eens te hallucineren. Dat betekent dat de twee tools zelf creatief worden in het samenstellen van informatie en ‘onzin’ verkopen. Zoals in het voorbeeld van Hannelore waar ChatGPT geen informatie over ‘Versromans’ kan vinden en dus ‘klassiekers’ bijeenraapt en aanbiedt als ‘Versromans’. Of in het voorbeeld van Annika waar bestaande auteurs en bestaande titels onterecht met elkaar verbonden worden.
    Bij sommige chatbots bepaal je zelf hoe je de tool bevraagt. Bij Bing Chat kan je instellen of de tool creatief of eerder waarheidsgetrouw moet werken. Bij Google Bard lijkt dat ook te kunnen, maar de keuzecriteria bepalen enkel de stijl waarin Bard je een antwoord geeft en niet zijn waarheidsgetrouwheid.
  6. Nederlands of Engels: de meeste AI-chattools kan je in het Nederlands bevragen en ze geven perfect Nederlandstalige antwoorden. Aangezien Engels een wereldtaal is en er veel meer trainingsmateriaal in het Engels voorhanden is, zal een bevraging in het Engels van deze tool wellicht betere resultaten opleveren.
  7. Bronnen: ChatGPT geeft geen bronnen weer, de betalende versie van ChatGPT doet dat wel. Bing Chat ook. Met voetnootaanduidingen link je door naar de pagina’s waar Bing Chat de mosterd haalde en er zijn eigen mayonaise uit bereidde. Google Bard geeft door het doorlinken naar andere websites bronnen mee, ook al stemmen die niet altijd overeen met het antwoord van Bard zelf. 
  8. Prompting = de manier waarop de vraagstelling aan de chatbots bijgesteld wordt. Prompting blijkt de nieuwe schrijfkunst van de toekomst. Als je goede prompts (vraagstellingen) samenstelt, haal je meer informatie uit de chatbots. Via deze website leer je de kunst van het prompt schrijven in een wip .

Meer lezen? Ook onze collega’s van Faro onderzochten de kunst van ChatGPT.

Een afbeelding gemaakt door AI: een robot die typt.
Deel dit artikel:

Gerelateerde nieuwsberichten

  • 05/03/24
    Bibliotheken
    Digitale basisinfrastructuur
    Digitale collecties
    Beleven & inspireren

    Jaaroverzicht: de digitale bibliotheekdiensten in 2023

    2023: opnieuw een jaar dat voorbijvloog. Ook voor 2023 maakten we een overzicht van de belangrijkste cijfers en gebeurtenissen van de verschillende digitale bibliotheekdiensten. Ontdek snel de terugblik!
  • 14/11/23
    Bijeenkomst nieuwe Productgroep Bibliotheeksysteem
    Bibliotheken
    Digitale basisinfrastructuur

    Welkom, nieuwe Productgroep Bibliotheeksysteem!

    In maart 2023 lanceerden we een oproep om deel uit te maken van de Productgroep Bibliotheeksysteem.
  • 14/11/23
    Financiële verrekening IBL
    Bibliotheken
    Digitale basisinfrastructuur

    Kosten IBL: wie, wat, hoe?

    Hoe verloopt de financiële verrekening van IBL en wie is betrokken?

Gerelateerde diensten

  • Bibliotheken
    Basisinfrastructuur

    Bibliotheeksysteem Wise

    Een softwaresysteem voor stabiele werkprocessen in de bibliotheek 
  • Vrouw surft op bibliotheekwebsite.
    Bibliotheken
    Basisinfrastructuur

    Bibliotheekwebsites

    Collecties, activiteiten en diensten van de openbare bibliotheek online in de kijker
  • Bibliotheken
    Basisinfrastructuur

    Open Vlacc Catalografie

    Databank met beschrijvingen van materialen voor openbare bibliotheekcollecties