De afhaalbib: een goed idee?
Ongeveer een half jaar na de start van de coronacrisis en de lockdown vertellen 6 bibliotheken over hun ervaring met een afhaaldienst, waarbij leners hun pakketten bestelden en contactloos afhaalden op afspraak. Hoe haalbaar was dit? Zetten ze deze dienstverlening verder? Wat waren de reacties van het publiek? De bibliotheken van Maasmechelen, Merelbeke, Sint-Pieters-Leeuw, Assenede, Koekelberg en Grimbergen aan het woord over hun corona-afhaaldienst.
1. Maasmechelen: “Nuttig, maar arbeids- en tijdsintensief”
De afhaaldienst was een nuttige, maar arbeids- en tijdsintensieve dienstverlening. Er kwamen veel positieve reacties, maar toch werd het geen blijver. De interesse bij het publiek smolt als sneeuw voor de zon toen de bib haar deuren weer opende.
💬 August Vranken van bib Maasmechelen
2. Merelbeke: “We zullen dit al zeker tot eind 2020 verderzetten”
Voor de afhaaldienst hebben we met het hele team wel 880 pakketten verwerkt! We kregen dankbare reacties, wat ons veel voldoening gaf. Sinds de heropening kunnen enkel leners uit de risicogroep een aanvraag doen, zeker nog tot eind 2020. De opvolging is nu niet meer zo intensief: veel mensen zijn opgelucht dat ze terug naar de bib mogen komen.
💬 Hanne De Budt van bib Merelbeke
3. Sint-Pieters-Leeuw: “De meeste leners komen nog steeds liever zelf snuisteren in de bib”
De afhaaldienst was meteen een overweldigend succes, maar behoorlijk arbeidsintensief om met het hele team alle bestellingen op tijd klaar te krijgen. De reacties waren positief en de dankbaarheid was groot, dus dat maakte het de moeite waard. Na de heropening kregen we veel minder aanvragen binnen. Blijkbaar komen de meeste leners toch nog steeds liever zelf snuisteren in de bib.
💬 Liesbet Denayer van bib Sint-Pieters-Leeuw
4. Assenede: “Onze tips en verrassingen vielen in de smaak”
Het volledige bibteam hielp mee aan de afhaaldienst. Het was soms intensief, maar we haalden er veel voldoening uit om de leners en de collectie samen te brengen. Onze leners waren heel blij met hun nieuw leesvoer, en onze tips en verrassingen vielen in de smaak. We kregen zelfs een paar bedankingskaartjes in onze inleverbus!
💬 Nancy Vercamer van bib Assenede
5. Grimbergen: “Na de heropening deed onze afhaaldienst officieel de boeken toe”
Met dozen vol bibliotheekzakken en bussen ontsmettingsmiddel startten we onze afhaaldienst. In de lockdown veranderden we de naamkaartjes aan de boekenpakketten regelmatig van vorm – onder andere aprilvissen, paaseieren en felgekleurde bloemen passeerden de revue – en sijpelden meer en meer positieve reacties onze bubbel binnen. 656 pakketten later mochten de bibliotheken hun deuren heropenen en deed onze afhaaldienst officieel de boeken toe.
💬 Vanessa Van Linden van bib Grimbergen
Foto: ©Kathleen Coppens
6. Koekelberg: “Beduidend hogere uitleencijfers dan vorige zomer”
Veel mensen hebben de boeken, films en muziek van de bib ontdekt heel kort na de collectieve sluiting. De afhaaldienst was zinvol en arbeidsintensief. Maar aangezien de bibliotheek gesloten was, was het eerder een verschuiving dan een extra belasting. De reacties waren zeer positief. Toch werd het online formulier sinds de heropening geen enkele keer meer ingevuld. We waren van plan om de dienstverlening verder te zetten, maar onze leners komen sinds de opening gewoon veel liever terug naar de bibliotheek.
Toch wijzigde er een en ander permanent in onze bib. De afhaaldienst leidde tot nieuwe, gerichte aankopen, zoals meer dvd’s voor volwassenen, meer taalcursussen voor jeugd én volwassenen, meer voorleesverhalen, meer informatieve jeugdboeken met focus op taal en wiskunde. Klassiekers werden herontdekt, het aantal uit te lenen items per persoon werd opgetrokken van 10 naar 15 en we schakelden over van cash naar overschrijvingen. Ook de klantenbinding is intenser geworden. Onze uitleencijfers zijn beduidend hoger dan vorige zomer.
💬 Nathalie Cools van bib Koekelberg
Leners maakten dankbaar gebruik van de afhaaldienst van veel bibliotheken tijdens de coronalockdown. Het was voor veel bibliotheekmedewerkers een intensieve, maar interessante ervaring. Toen de bibliotheken de deuren heropenden, nam de interesse van het publiek voor deze dienstverlening af. Hieronder zie je een representatieve grafiek van het aantal reserveringen in bibliotheek Genk in de periode van augustus 2019 tot juli 2020:
Vernieuwingen in Wise en de bibliotheekcatalogus voor reserveringen
Begin 2021 komen er enkele verbeteringen in Wise en de publiekscatalogus (bibliotheekwebsite) op vlak van gebruiksvriendelijkheid, zowel voor de bibmedewerker als het publiek:
- Een lener kan zelf een groepsreservering plaatsen op alle uitgaven van een werk en krijgt de eerstvolgende uitgave die beschikbaar is.
- Wise geeft een melding, bundelt in een overzicht alle titels die je uit het rek moeten halen en biedt de mogelijkheid die in pakketjes per gebruiker te sorteren.
- Leners die snel na mekaar meerdere aanwezige titels reserveren, krijgen 1 mail als alles klaarligt.
- De werkwijze voor magazijnaanvragen wordt vereenvoudigd.
- Niet-leden kunnen materialen laten klaarleggen in een bib waarvan ze geen lid zijn.
We onderzochten onder andere ook de optie om een winkelmandje te introduceren voor het publiek op de bibwebsite. Deze aanpassing wordt niet doorgevoerd, aangezien maar 15% van de actieve Mijn Bibliotheek-gebruikers meer dan 2 items per keer reserveert. 85% reserveert 1 à 2 items per maand. Dat geldt zowel voor bibs waar je aanwezige werken kan reserveren als voor bibs die dat niet toestaan. Dit alles kadert in het vernieuwingstraject bibliotheekdiensten.
