Theatre meets TV

Met initiatieven als Podium 19 en ons eigen Podium aan huis konden theaterliefhebbers tijdens de lockdowns naar captaties van theatervoorstellingen kijken. Vaak waren dit registraties die niet het ritme hadden van de flitsende televisiemontages die we als TV-kijker gewend zijn en dus haakten veel kijkers af.

Sommige theatermakers pasten de vorm en het ritme van hun voorstellingen aan. Een mooi voorbeeld hiervan is Circle Jerk, een hybride voorstelling van het New Yorkse gezelschap Fake Friends. De voorstellingen vonden gelijktijdig plaats met publiek in de zaal en via een online stream. Op het podium registreerden maar liefst 13 voorgeprogrammeerde, onbemande PTZ-camera’s de voorstelling, wat een snelle beeldenwisseling mogelijk maakte. Daarnaast zorgden inserts van telefoonschermen en grafische beelden voor een eigentijdse, You Tube achtige look.

In Vlaanderen hanteerde het gezelschap dinsdag.org van Jeff Aendenboom & Bas Vanderschoot een gelijkaardige stijl in de voorstelling ‘The memeing of life’, door het gebruik van live opnames met green screen en opgenomen TikTok-achtige video’s.

Circle Jerk (Fake Friends) 

Allerlei theatermakers gingen nog een stap verder en gaven de theatervoorstelling het format van een TV-programma. Zo ging bijvoorbeeld de populaire NTGent productie KillJoy Quiz van Luanda Casella in 2021 in première, die nu nog steeds toert langs Europese theaters. De voorstelling gebruikt het vertrouwde concept van een gezellige TV-quiz om de kijker een ongemakkelijke boodschap te brengen.

KillJoy quiz wordt enkel voor een livepubliek in een zaal gebracht. Maar meerdere Duitse theatermakers brengen de mix van theater en TV voor een publiek thuis via live streaming. Een opvallende productie is Odysseus.live, die wordt aangeboden door het Staatstheater in Nürnberg.

Deze hybride voorstelling kan zowel thuis via een stream als live in de zaal worden gevolgd. Het stuk neemt de vorm aan van een TV-talkshow, waarin de Griekse held Odysseus vertelt over de Trojaanse oorlog en samen met zijn vrouw Penelope en zoon Telemachus in de TV-studio zit. De voorstelling neemt alle vormelementen van een talkshow over en combineert dit met een blik achter de schermen voor de kijkers die de livestream volgen. Zij krijgen bijvoorbeeld de presentator en zijn gasten te zien die tijdens de reclamebreak buiten staan te roken. Als kijker kan je wel niet interageren met deze voorstelling. Dat gebeurt dan weer wel bij een aantal andere Duitse podiumvoorstellingen.

Het staatstheater in Augsburg lanceerde in 2021 Solo, het eerste deel van een interactieve Krimi. Het detectiveverhaal werd gebracht onder de vorm van een 360°-video in Virtual Reality, waarbij de gebruiker zelf het verloop van de plot kon bepalen. Solo kreeg in 2022 een vervolg als Mixed Reality-spel, een soort van escape game in de stad. Voor 2023 staat het derde deel op stapel.

Daarnaast heeft het staatstheater nog een eigen talkshow, Futurioso, een ‘technofuturistische late night talkshow’ die live wordt uitgezonden vanuit een café van het staatstheater. De uitzending verloopt via Twitch, een streaming website die vooral door gamers wordt gebruikt om spelletjes van commentaar te voorzien.

De experimenten van het Staatstheater in Augsburg kregen navolging bij andere Duitse theatergezelschappen. Onze landgenoot Luk Perceval was bij het Schauspiel Köln de regisseur van Oblomow Revisited, waarbij ook Twitch werd ingezet.
De productie had veel weg van een soap waarbij je de acteurs ook achter de schermen kon blijven volgen tussen de repetities van het theaterstuk dat ze aan het maken waren en dit via meerdere kanalen. Er was het Twitch-kanaal waarop je de  Oblomow-actrice Luana Velis kon volgen, een Tumblr-blog en een Instagram-kanaal met livestreams van de acteurs tijdens de repetities. Ten slotte vond een hybride eindpremière plaats in het Schauspiel Köln die gelijktijdig werd gestreamd op Twitch waar tot 5.000 gebruikers de voorstelling volgden.

In maart kreeg het theaterstuk Familie van NTGent een vervolg op het computerscherm. De voorstelling van Milo Rau met An Miller en Filip Peeters werd verfilmd en is te bekijken op Streamz. De filmversie blijft heel dicht bij de voorstelling, maar is er toch in geslaagd om met mooi camerawerk een stap verder te zetten dan een zuivere captatie. De vraag blijft evenwel of het bij deze ene verfilming blijft of dat we in de toekomst nog meer herwerkingen krijgen van voorstellingen.