Fake nieuws, de leugen voorbij in 3 tips
Fake news, filter bubble, echokamer … Feit en fictie lopen al te vaak door elkaar op het wereldwijde web. Desinformatie is een uitdaging. De beste manier om die aan te gaan is mensen mediawijs maken en hen de principes van kritisch denken aanleren.
Ook de coronacrisis bleek een perfecte aanleiding voor een tsunami aan foutieve en gemanipuleerde berichten. Tim Verheyden onderzocht het fenomeen in een pano-aflevering en verzamelde een team van fact-checkers rond zich om zogenaamde waarheden te ontkrachten. Wil je er zelf mee aan de slag in jouw bibliotheek of cultuurhuis? Hier enkele tips.
Schoolvoorstelling Spread The Word
Met de voorstelling Spread The Word nemen Bad Van Marie en Speelman leerlingen beet met een staaltje live gemaakt nepnieuws. De leerlingen denken dat ze een documentaire te zien krijgen, die het bizarre en intrigerende verhaal toont van de socioloog Fred Fenster. De socioloog en meester-oplichter behaalde zijn succes met een TED-talk die hij volledig heeft gestolen van andere denkers. De documentaire wordt pas echt bijzonder wanneer de socioloog plots letterlijk lijkt te citeren wat er net door de studenten in het klaslokaal werd gezegd. De vraag dringt zich op of de documentaire vooraf werd opgenomen of vernuftig live wordt nagespeeld in de living van twee acteurs voor een ‘green key’, met lachband en kostuumwissels. Dit wordt glashelder wanneer de studenten uiteindelijk rechtstreeks worden aangesproken in de klas en er een dialoog ontstaat.
Edubox Nepnieuws van VRTNU
VRT NWS, Mediawijs, Arteveldehogeschool en imec maakten de EDUbox Nepnieuws. Je kan deze aanraden aan jouw bibliotheek of cultuurhuis of uitlenen aan scholen in je regio. De EDUbox informeert leerlingen uit het secundair onderwijs over nepnieuws en geeft hen tips en tricks. Stap voor stap, met behulp van fiches en opdrachten gekoppeld aan een digitaal luik, leren ze spelenderwijs nepnieuws te ontmaskeren. VRT-journalisten leggen in video's uit hoe ze op de redactie informatie en beeldmateriaal controleren.
Bibsterspel: Nep of echt? Laat je niet misleiden!
De 14 bibliotheken van regio Noordrand (Vlaams-Brabant) zetten het voorbije jaar een project op rond misleidend nieuws. Daarvoor ontwikkelden ze onder andere een spel in Bibster en maakten ze een mooie pagina op de bibliotheekwebsite. Heeft jouw bib ook interesse om te werken rond dit thema? Regio Noordrand deelt het Bibsterspel, de webpagina en hun ervaring.
